Anket Çalışmaları
Uzun süredir çalışmasını yaptığımız aşı anketini bugün itibariyle tamamlamış olduk. 14 Şubat Pazar akşamı canlı yayında da ilk izlenimlerimizi sizlerle paylaştık.
Bu çalışma ile ilgili sık sorulan bazı soruların cevaplarını öncelikle yazımızın başında paylaşalım:
1. Neden böyle bir anket yapıyoruz?
Cevap: Bu alanda olmayan geniş çaplı bilimsel bir çalışmanın provasını yapıyoruz. Evet sadece bir prova çünkü bu anket çalışması ile ilgili birçok eleştirinin geleceğine eminim.
Modern bilim sistemi, tabiilerine sorgulamayı öğretir. Sorgulamadan hiçbir gerçeğe ulaşılamayacağını aksettirir. Aslında iddia ediyorum ki bu sorgulama silahını sadece dinlere ve vahye yöneltmek ister. Sorgulama sırası kendisine hiçbir zaman gelmez. Çünkü kuralları bu çerçevede koymuştur. Onayladığı ve kutsal gibi gördüğü bilgiler eleştirildiğinde, Galile'yi asan gaddarlara dönüşür Modern Bilim sistemi...
Muayenelerimde sık gördüğüm bazı hastalıkları; diğer doktorların sorgulamadığı farklı şekillerle sorgulamayı kendime adet edinirim. Doktorların nezdinde bazı dokunulmaz ve eleştirilemez "La Yus'el" kavramlar vardır. Aşı bunlardan bir tanesidir. Herhangi bir hastalıkta, aşının ne kadar etkilemiş olabileceği asla akla gelmez, bu anlamdaki hasta yakınlarının soruları da birkaç dogmatik cümle ile savruşturulur. Bazı ezberlenilen "bilimsel mitler" vardır. Aşil'in kahramanlık öyküleri gibi aşının da kahramanlıkları vardır. Zamanında neler yapmıştır neler... Eleştirilemez ve dokunulmaz bir tahta oturtulmuştur.
Halbuki gözleme dayalı aşı reaksiyonu sonrası bazı etkiler gün gibi açıkken; bunu daha fazla bebek üzerinde sorgulamak bazı gerçeklerin ortaya çıkmasını kolaylaştıracaktır. Bu çalışmayı yaparken de muayenelerimde sık gördüğüm durumların aşılı ve aşısız bebeklerde nasıl değişkenlik gösterdiğini hep birlikte anlamaktı amaç.
Tabi bir de insanların bu konuda "koronavirüs olayı"nda provasını çok güzel anladığımız "korkutma psikoloji"sinin gerçekten yeri var mı yok mu sorusuna da cevap aramaya çalıştık.
2. Neden katılanların iletişim bilgileri, isim soyisim, doğum tarihleri isteniyor?
Cevap: Katılımların sahi katılımlar olduğunu anlamak, ek sorular sorulması gerektiğinde dönüş yapabilmek, anketi yenilemek gerekirse tekrar ailelere e-posta yoluyla ulaşabilmek için.
3. Anket çalışmasına eleştiriler ve cevapları:
Cevap: Öncelikle doğrudur bu çalışma sadece benim kontrolümde yapıldı. Her ne kadar müdahale etmeden olduğu gibi aktarsam da illaki bunu sorgulayan da olacaktır ve haklıdır da. O yüzden bu tür bir çalışma; aşının herhangi bir yan etkisinin olmadığına inanan ve bu sayıya yakın bir sayıda katılım sağlayabilecek kitlesi olan bir meslektaşımla yada çoklu bir ekiple tekrarlanabilir. O zaman müdahalesiz bir sonucu gösterdiğimiz daha net bir şekilde anlaşılır. İkincisi bu geniş kapsamlı ve yayınlanabilir bir çalışma değil elbette. Bu küçük bir prova. Ve başarılı da bir prova oldu. Asıl çalışma; kurulacak bir ekip tarafından bebeklerin aileleri ile tek tek görüşerek ve sağlık kayıtları incelenerek, hatta belki de ileriye yönelik (prospektif) inceleme ile yapılabilir.
ANKETLER:
ANKET SONUÇLARI:
Katılımcı sayıları:
1. ANKET: Gebelikte ve bebeğin hayatı boyunca hiç aşı yapılmamış olanlar: 2379
2. ANKET: Bebeğe gebe iken tetanoz aşısı ve/veya doğumda Hepatit aşısı olan bebekler: 606
3. ANKET: 2. Ankete ek olarak 6 aya kadar aşıları yapılmış çocuklar için: 563
4. ANKET: 6 aydan sonra da aşılarına devam edilmiş (tek bir aşı dahi olsa) bebekler ve çocuklar: 1568
Bütün anketlerdeki ilk sorumuz aşı olan bebeklerle aşısız bebekler arasında yılda hastalanma sayısı arasındaki farktı. 1. Soruya ait yukarıdaki grafikte de gördüğünüz gibi bebekte aşı ne kadar fazla ise yıl bazında ateşlenme oranı da o şekilde artıyor.
2. sorumuzda tüm anketlerde ortak olarak havale geçirme sıklığını sorduk. Bebekte aşılama artıkça havale geçirme oranının arttığını gördük.
3. Sorumuz ilk sorumuzla paralel olarak ailelerin bebekleri için antibiyotik kullanma ihtiyacı idi. Tabi bu soruya, bebeklerine aşı yaptırmayan ailelerin, antibiyotiğe başvurma oranının da az olacağını hesap ederek bakmak gerek. Bununla beraber oranlar ciddi anlamda değişiyor.
Alerji bağırsak florasının bozulması ve bağırsak geçirgenliğinin artması ile başlayan kronik bağışıklık sistemi rahatsızlığıdır. Bundan sonraki iki soru da bu yüzden bu soru ile bağlantılıydı. Oranlar 4. şekilde görüldüğü gibi aşılama arttıkça artıyor.
5. soruda dışkıda şimdiye kadar görülen anormallikleri işaretlemeleri söylendi katılımcılara. Mukus ve daha şiddetli vakalarda dışkıda kan görmek zaten bağırsak florasının bozulduğunun alameti. Bebeklerde şikayet olarak en sık alerji şeklinde kendini gösterir. Aşıların belli dönemlerde bağırsak florasını etkiliyor olabileceği hipotezi gereği böyle bir soru sorduk ve aldığımız oranlar bu şekild.
6. Soruda aşısı yapılan hastalıkları, aşılanan ve aşılanmayan bebekler ne kadar geçiriyor sorusuna yanıt ararken elbette aşının "toplumsal bağışıklık"ı hedeflediği, yüzde 90 oranında aşılamanın, aşılanmayan bebeklerdeki salgını da engelleyeceği teorisini göz önünde bulundurmak gerekir. Ancak tüm bunlara rağmen günümüz şartlarında tamamen aşısız bebeklerin de geçirilmesi gereken hastalıkları geçirmediği, hasbelkader bir salgın durumunda ileri yaşlarda daha ağır bir tablo ile geçirme ihtimalinin bulunduğunu hatırlatmak gerek. Burada erken yaşta geçirip hafif atlatmak mı yoksa aşı etkisi geçince ağır geçirip komplikasyonlara sebep olmak mı paradoksu sanırım zihinlerden hiç kaybolmayacak.
7. Soruda aslında dışkılama alışkanlığı, bağışıklık ve alerji soruları ile bağlantılı olan, yine bağırsak florasının göstergesi olarak kabul edilen iştahı sorguladık ve aldığımız sonuçlar diğer sonuçlarla paralel çıktı.
Soru 8: İdrar yolu enfeksiyonu geçirme sıklığı da aşılama arttıkça artıyor.
9. Soruda hormonal hastalıkları sorguladık ve aynı şekilde arttığını gördük. Burada en çok ilişkilendirdiğimiz Tip1 diyabet vakası aşılanmayan bebeklerde yok. Bunun için daha geniş çaplı araştırma yapmak gerekiyor.
Son soruda Romatizmal hastalıklar sorgulandı.
